Gmina Jaworze położona jest w południowej części województwa śląskiego, na pograniczu powiatu Bielskiego i Cieszyńskiego. Gmina graniczy od południa z Gminą Brenna i od północy z Gminą Jasienica, a od wschodu z Miastem Bielsko-Biała należącymi do powiatu Bielskiego. Gmina Jaworze obejmuje swym zasięgiem cztery przysiółki Jaworze Średnie, Jaworze Górne i Jaworze Nałęże i Jaworze Dolne.
Jaworze w Polsce
Przez miejscowość Jaworze przepływają potoki Szeroki i Wysoki natomiast przez wieś Jaworze Nałęże przepływa potok Jasienica zwana również potocznie Jesionka. Gmina Jaworze to licząca sobie ponad 700 lat podgórska osada rolniczo – turystyczna położona obecnie w południowo – zachodniej części Powiatu Bielskiego. Gmina Jaworze położona jest w obrębie Pogórza Cieszyńskiego u północnego progu Beskidu Śląskiego w rozgałęzieniu ułożonych południkowo ramion górskich łączących się w masywie Błotnego ( 917 m npm) znanego jako Błatnia. Głęboko wcięte doliny oraz stromo opadające zalesione stoki Bucznika (679 m), Ostrego (659 m) Borowiny ( 718 m) i Wysokiego (756) tworzą urocze tło dla położonej na pagórkach Gminy.
Jaworze w województwie śląskim
Gmina znana jest z walorów uzdrowiskowych, na tym terenie w XIX wielu odkryto źródła wody bogate w sole jodo – bromowe. Corocznie przybywa tutaj wiele osób ze schorzeniami dróg oddechowych. Na terenie Jaworza funkcjonują obiekty wczasowo rekreacyjne, liczne ścieżki rowerowe i narciarskie.
Jaworze w powiecie bielskim
źródło: Program Ochrony Środowiska dla Gminy Jaworze przyjęty uchwałą Rady Gminy Jaworze nr X/75/03 z dnia 23 września 2003 r. Opracowany przez Beskidzki Fundusz Ekorozwoju S.A. z Bielska-Białej, zespół autorski: Andrzej Blarowski, Agnieszka Chylak, Jerzy Jarząb, Małgorzata Skucha, Ewa Strzałkowska, Paweł Jańczyk, Agnieszka Miler-Jańczyk, Tomasz Giza, Zygmunt Wyroba, Bielsko-Biała, 2003,
***
Wg podziału na jednostki fizycznogeograficzne (Kondracki 1978) klasyfikacja obszaru gminy przedstawia się następująca:
prowincja: | Karpaty i Podkarpacie |
podprowincja: | Zewnętrzne Karpaty Zachodnie |
makroregion: | Beskidy Zachodnie |
mezoregion: | Beskid Śląski |
makroregion: | Pogórze Zachodnio-beskidzkie |
menoregion: | Pogórze Śląskie |
Pod względem podziału geobotanicznwgo (Szafer, Zarzycki 1977) gmina Jaworze należy do:
prowincja: | Górska Środkowoeuropejska |
podprowincja: | Karpacka |
dział: | Karpaty Zachodnie |
okręg: | Beskidy |
podokręg: | Śląsko-Babiogórski |
podokręg: | Pogórze Wapienne |
Przebieg granic gminy Jaworze jest następujący: od północy granica gminy w zasadzie pokrywa się z linią kolejową Bielsko-Biała-Cieszyn. Po przekroczeniu potoku Rudawka granica zbiega w kierunku południowo-wschodnim przecinając ul. Bielską. Następnie wzdłuż ul. Średniej dochodzi do skrzyżowania z ul. Kolonia Dolna, od którego odbija w kierunku kompleksu leśnego otaczającego stadion w Wapienicy. Skrajem kompleksu leśnego przebiega na południe wzdłuż ul. Światopełka, a następnie Storczyków i Rumiankową, dochodząc w pobliże ul. Zapora, od której odbija w kierunku grzbietu górskiego Wysokiego i Przykrej, omijając szczyt Palenicy. Grzbietem Wysokiego i Przykrej granica dochodzi do przełęczy pod Przykrą, od której odbija przecinając źródliska potoku Błatnia od polany pod Stołowem. Polana ta biegnie ku szczytowi Błatni omijając go od strony północno-wschodniej i zbiega w dół w kierunku źródła Bartek, w którym bierze początek jeden z potoków będących dopływem Jasionki. Potokiem tym granica dochodzi do Jasionki, którą biegnie otaczając na niewielkim odcinku rozległą polanę na stokach Czupla, aż do ul. Jeżynowej. Następnie wzdłuż ulic: Jeżynowa, Myśliwska i Cisowa biegnie w kierunku północno-wschodnim do potoku Szerokiego, od którego odbija przecinając ul. Zaciszną w kierunku linii kolejowej Bielsko-Cieszyn.
źródło: Waloryzacja przyrodnicza gminy Jaworze, Opracowana przez Pracownię Projektową „Ekosystem” Zbigniew Wilczek, Autorstwa dr Zbigiewa Wilczek, mgr Marii Palowskiej, mgr Wojciecha Sierka, Katowice, 2001