Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej
Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej w Jaworzu jest ewenementem w skali kraju. Działa przy Szkole Podstawowej nr 2 i istnieje dzięki zaangażowaniu uczniów i nauczycieli tej szkoły. Powstało dzięki hojności jednego z mieszkańców – bosmana Erwina Pasternego. Urodził się on w Jaworzu Średnim w 1928 r. i tu zdobył wykształcenie podstawowe. Realizując swoje młodzieńcze marzenia, kontynuował naukę w szkołach morskich, zdobywając stopień bosmana. Pływał po całym świecie, zgłębiając jednocześnie tajniki życia oceanów. Zaczął też łowić, a następnie preparować różne stworzenia morskie. Część swojej kolekcji okazów przyrody mórz południowych podarował szkole w Jaworzu. Muzeum Fauny i Flory Morskiej rozpoczęło swoją działalność w 1969 r. Najciekawszymi eksponatami są m.in. żółw morski, rekiny (w tym rekin młot), ośmiornice, mięczaki.
W 2014 roku zbiory przeniesiono ze szkoły do nowo wybudowanego budynku Muzeum. Dzięki wieloletniej współpracy i pomocy Instytutu Biologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, większość eksponatów jest świetnie zachowana, powstają nowe ekspozycje, a młodzież pogłębia swoją wiedzę na tematycznych obozach i spotkaniach. W Muzeum odbywają się liczne prelekcje, wystawy, koncerty, sporo jest też organizowanych wyjść terenowych.
Muzeum kusi również licznymi
akwariami, o łącznej pojemności 10000 litrów, w których możemy
zobaczyć rafy koralowe, jeżowce, ryby. Organizowane są również
wystawy czasowe o szerokiej tematyce.
Wizyta w Muzeum to doskonała
lekcja biologii i ekologii, gdzie każdy może dowiedzieć się
czegoś nowego i uporządkować swoją już nabytą wiedzę.
Motylarnia
Motylarnia to część Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej. Sferyczny, częściowo przezroczysty namiot o średnicy ok. 10 m i wysokości ok. 5 metrów. Można w nim oglądać motyle tropikalne i rodzime. Docelowo znajdzie się tu kilkaset gatunków motyli z różnych stron świata. W namiocie jest także unikatowa roślinność. Zamontowano także klimatyzatory, które zapewniają odpowiednią temperaturę dla rozwoju motyli, a także inkubatory dla larw. W centrum znajduje się miejsce do zwiedzania i przeprowadzania prezentacji oraz szkoleń. Kopuła jest połączona tunelem z salą wykładową jaworzańskiego Muzeum.
Tężnia zdrojowa
Wybudowana w 2014 r. tężnia solankowa to obiekt o drewnianej konstrukcji w kształcie rotundy. Kolumna tężni wyposażona została w zbiornik solanki, służący do inhalacji. Dzięki pochodzącej z Zabłocia solance, która ma bardzo dużą zawartość jodu dochodzącą do 140mg/l, w okolicach tężni tworzy się morski mikroklimat, który działa leczniczo i relaksacyjnie. Wdychanie solanki jest pomocne w przypadku dolegliwości dróg oddechowych, reumatycznych, dermatologicznych i wielu innych.
Tężnia czynna jest codziennie (od poniedziałku do piątku od 8:00 do 21:00), poza okresowymi wyłączeniami wynikającymi z niesprzyjających warunków atmosferycznych (zima, wiatr) oraz z konieczności przeprowadzenia prac konserwacyjnych.
Szlaki górskie Beskidu Śląskiego
Jaworze położone jest w obrębie Pogórza Cieszyńskiego i północnej krawędzi Beskidu Śląskiego. Na południu granica gminy biegnie przez szczyty górskie licznie odwiedzane przez turystów: Palenicę (688 m n.p.m.), Kopany (690 m n.p.m.), Wysokie (762 m n.p.m.), Borowina (720 m n.p.m), Przykra (824 m n.p.m.), Wielka Polana (782 m n.p.m). Ulubionym szlakiem turystycznym jest trasa na Błatnią (917 m n.p.m), gdzie można wejść z Jaworza Nałęża (czerwonym szlakiem) lub z Jaworza Górnego (żółtym szlakiem). Dalej można powędrować przez Klimczok na Skrzyczne (Szczyrk), Szyndzielnię (możliwy zjazd kolejką linową do Bielska-Białej), lub też ruszyć z Błatni w przeciwnym kierunku do Brennej.
Fontanna Trzech Sióstr
Fontanna Trzech Sióstr to jeden z obiektów „uzdrowiskowych” Jaworza. Nie tylko cieszy oko swą piękną formą, na którą składają się trzy tajemnicze twarze sióstr, które jak głosi legenda: „tutaj żyły, zrodzone z zacnych rodziców – panów gór i lasów beskidzkich (…)”, ale relaks przy niej ma również działanie prozdrowotne. Amatorzy solankowych inhalacji mogą tutaj zaczerpnąć, ponieważ z fontanny nie wypływa zwykła woda, lecz wydobywana z głębi ziemi zabłocka solanka termalna, tworząc w powietrzu przyjemną mgiełkę, która posiada bardzo wysokie stężenie jodu. Fontanna powstała w 2010 r. i od tego czasu jest jednym z ulubionych miejsc wypoczynku dla mieszkańców i przyjeżdżających do Jaworza kuracjuszy.
Park Zdrojowy im. Józefa Piłsudskiego
Jaworze jako modne uzdrowisko przyciągało
kuracjuszy nie tylko pięknymi widokami, czystym powietrzem.
Doceniali oni również piękny, przypałacowy park, który wciąż
pozostaje ozdobą gminy jako Park Zdrojowy im. Józefa
Piłsudskiego.
Stare drzewa, szemrząca woda, place zabaw,
amfiteatr – to wszystko sprawia, że spacer po parku jest bardzo
ciekawy.
Alejki parku prowadzą w cieniu starych drzew. Wiele z
nich to okazałe pomniki przyrody. Po pięknym zapachu łatwo
zgadnąć, że rosną tutaj lipy, klony, jawory i dęby. Pośród
krzewów pięknymi kwiatami ubarwiają park różaneczniki. W letnie
dni ochłodę można znaleźć nad rozległym stawem z fontanną i
wysepką po środku.
Na terenie parku warto odszukać liczne
zabytki. Nad wszystkim góruje katolicki kościół Opatrzności
Bożej, w jego pobliżu stoi klasycystyczny pałac dawnych
właścicieli Jaworza; przed wejściem na jedną z alejek
parkowych wszystkich wita siedzący na ławeczce hrabia Maurycy
Saint Genois – twórca uzdrowiska. Tuż za ławeczką znajduje się
wybudowana przez niego Willa Sanitas. Budynek w okresie
funkcjonowania uzdrowiska pełnił role sanatorium. Wśród drzew
skrywa się też odsłonięty w 1931r. pomnik Marszałka Józefa
Piłsudskiego.
Wzgórze Goruszka i Glorietta
Wzgórze Goruszka (411 m n.p.m.) – odznaczające się wzgórze na Pogórzu Cieszyńskim. Szczyt porośnięty jest lasem, w którym występują sosny czarne, sprowadzone tu w XIX w. przez ówczesnych właścicieli Jaworza, hrabiów Saint-Genois d’Anneaucourt. Jest to jedyne zwarte stanowisko sosny czarnej w Beskidzie Śląskim.
Mieści się tu także Glorieta. To barokowy element założenia parkowego – okrągłe zadaszenie wsparte na 6 klasycystycznych kolumnach.
Jej powstanie łączy się z okresem wojen napoleońskich. Na jednej z kolumn wyryta jest data 1798. Oznacza to więc, że została ona postawiona w pięć lat po przejęciu Jaworza przez Arnolda barona Saint-Genois.
Ten ciekawy obiekt budzi zainteresowanie turystów i wczasowiczów, a okalający ją park jest wspaniałym miejscem do rekreacji i wypoczynku.
Huta szkła
W
Nałężu natknąć się można na zrekonstruowaną hutę szkła,
wybudowaną na miejscu dawnej huty z XIX w.
Huta działała
w latach 1825-1860. Uległa pożarowi w trakcie produkcji. Była
składnikiem majątku hrabiego Maurycego Saint-Genois d’Anneaucourt,
a cała produkcja szkła przeznaczona była na potrzeby tegoż
majątku, który według zachowanej inwentaryzacji z 1822 r. składał
się m.in. z 7 szynków i 10 karczem.
Cała produkcja opierała
się na surowcach miejscowych – piaskowcu godulskim, pozyskiwanym w
kamieniołomie na stokach góry Bucznik, w niewielkiej odległości
od huty. Do otrzymania pożądanej masy szklanej używano pieców o
konstrukcji komorowej opalanych węglem drzewnym. Drewno bukowe do
wypalania dostarczały pobliskie lasy.
W 2010 r. w miejscu
lokalizacji dawnej huty wybudowano stałą ekspozycję składającą
się z makiety pieca oraz szczegółowym opisem procesu
produkcji.
Tak zorganizowana ekspozycja jest ciekawym
miejscem turystycznym, a jej atrakcyjność podnosi malownicze
otoczenie tego miejsca. Leśny pejzaż oraz górski potok to idealne
miejsce do wypoczynku.