W tym roku podczas Jaworzańskiego Września nie tylko, dziękowaliśmy za obfitość plonów, ale także świętowaliśmy 150-lecie Ochotniczej Straży Pożarnej Jaworze. To niezwykłe wydarzenie dla naszej społeczności, które miało miejsce w piękną i słoneczną niedzielę 10 września 2023 roku, na długo pozostanie w naszej pamięci.
XXXV Jaworzański Wrzesień zaczął się od mszy dożynkowej w kościele Opatrzności Bożej w Jaworzu. Po mszy, pełniąca obowiązki wójta gminy Jaworze Anna Skotnicka-Nędzka i przewodniczący Rady Gminy Zbigniew Putek wraz z zeszłorocznymi gazdami dożynkowymi Ryszardem Stanclikiem i Ireną Steklą z zarządu Towarzystwa Miłośników Jaworza oraz Orkiestrą Dętą „Glorieta” udali się do budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Jaworzu, gdzie zostali przywitani przez gazdów tegorocznych dożynek prezesa OSP Czesława Malchara oraz wiceprezes OSP Danutę Pawlus.
Następnie ulicami Jaworza przeszedł barwny korowód, składający się z wielu scenek rodzajowych. Licznie zgromadzeni mieszkańcy gminy oraz goście mogli w nim podziwiać m.in.: ciągniki oraz różnego rodzaju maszyny rolnicze, jeźdźców na koniach, dorożki, motocyklistów, przystrojone wozy i inne pojazdy, a nawet zabytkowe traktory. W jaworzańskim amfiteatrze, do którego zmierzał dożynkowy korowód, uczestników gminnego święta plonów przywitał przewodniczący Rady Gminy Jaworze Zbigniew Putek, który prezentował poszczególnych uczestników korowodu, a wśród nich m.in. rolników, przedstawiciele placówek oświatowych, rolników, reprezentantów stowarzyszeń i innych organizacji działających na terenie Jaworza, strażaków, przedsiębiorców oraz przedstawicieli Beskidzkiego Zespołu Leczniczo-Rehabilitacyjnego i Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego.
Po zakończeniu prezentacji korowodu, w amfiteatrze odbyło się nabożeństwo ekumeniczne, które celebrowali wspólnie księża z Parafii Ewangelicko-Augsburskiej oraz Rzymskokatolickiej Parafii Opatrzności Bożej w Jaworzu. Uroczystość uświetnił występ Ewangelickiego Chóru Kościelnego. Podczas nabożeństwa dziękowano za trud rolników oraz pracę przedsiębiorców. Po nabożeństwie rozpoczął się tradycyjny ceremoniał dożynkowy z udziałem tegorocznych gazdów dożynkowych Czesława Malchara – prezesa OSP Jaworze oraz Danuty Pawlus – wiceprezes OSP Jaworze, poprowadzony tradycyjnie przez Ewangelicki Chór Kościelny, działający przy Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Jaworzu.
„Dzisiejszy dzień to dziękczynienie – dziękczynienie za chleb powszedni. Bochenek chleba towarzyszy nam w każdym dniu naszego życia. Modliliśmy się, aby nigdy nam go nie zabrakło. W tej pięknej tradycji dzielenia się dożynkowym chlebem miał uczestniczyć ktoś jeszcze – osoba, która planowała od dawna ten dzień […]”, tymi słowami powitała wszystkich zgromadzonych na XXXV Jaworzańskim Wrześniu pełniąca funkcję wójta Gminy Jaworze Anna Skotnicka-Nędzka, stojąc w miejscu, w którym w latach ubiegłych witał dożynkowych gości wójt Radosław G, Ostałkiewicz. Uczestnicy Jaworzańskiego Września uczcili minutą ciszy tragicznie zmarłego 9 maja 2023 r. Wójta Gminy Jaworze w latach 2014-2023, który swoją działalnością w ogromnym stopniu przyczynił się do rozwoju Jaworza.
Podczas ceremoniału nastąpiło uroczyste przekazanie wieńca dożynkowego, a także bochenka chleba z tegorocznych plonów nowym gazdom dożynkowym. Gazdowie przekazali go na ręce pełniącej obowiązki wójta gminy Jaworze Annie Skotnickiej-Nędzki, która dziękowała za „chleb” wypracowany przez naszych rolników i przedsiębiorców.
„Na przestrzeni lat postęp i rozwój diametralnie zmienił pracę rolników. To już nie małe gospodarstwa, na których cała rodzina, czasem wspólnie z sąsiadami, zbierała plony. Obecnie to duże, wyspecjalizowane gospodarstwa i to już nie konie ułatwiają ciężką pracę, lecz komfortowe maszyny. Dzisiejsze obchody świadczą jednak o tym, że mimo zmian, bardzo szanujemy pracę rolnika i potrafimy kultywować tradycję” – powiedziała Anna Skotnicka-Nędzka. Obrzędowi towarzyszyły dawne pieśni dziękczynne z naszego regionu.
Po ceremoniale dożynkowym odbyły się uroczystości związane z jubileuszem 150-lecia Ochotniczej Straży Pożarnej w Jaworzu, które poprowadziła Dorota Kohut. To niezapomniane święto jedności, odwagi i poświęcenia, które dało nam okazję do refleksji nad ogromnym wkładem, jaki ta organizacja wnosi w życie naszej społeczności. Z dumą patrzymy na śmiałych mężczyzn i kobiety, którzy przez wieki stawiali czoła niebezpieczeństwom, ratując życie i mienie nasze i naszych sąsiadów. Nie zabrakło wzruszających przemówień, podczas których przedstawiciele straży oraz lokalne władze wyrażali swoją wdzięczność za ofiarność i poświęcenie jaworzańskich druhen i druhów. Prezes OSP Jaworze Czesław Malchar opowiedział zgromadzonym o początkach straży pożarnej w Jaworzu, przedstawił także zarys historyczny powstania jaworzańskiej jednostki OSP.
W ramach oficjalnej części obchodów wręczono liczne odznaczenia i wyróżnienia. Z rąk wicewojewody śląskiego Jana Chrząszcza Brązowy Krzyż Zasługi nadawany przez Prezydenta RP otrzymali druhna Danuta Pawlus – za zasługi w działalności społecznej na rzecz ochrony przeciwpożarowej oraz przewodniczący Rady Gminy Jaworze Zbigniew Putek – za zasługi w działalności na rzecz społeczności lokalnej. Wręczono również trzy medale za zasługi dla pożarnictwa, które otrzymali: druhna Barbara Pietrzyk i druhowie Adam Binda oraz Michał Biesak i dwa medale „Zasłużony dla ochotniczego pożarnictwa powiatu bielskiego”, które otrzymali Bogdan Burian i Adam Ptak. Kulminacyjną część obchodów stanowiło przekazanie samochodu ratowniczo-gaśniczego z Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Bielsku-Białej do Ochotniczej Straży Pożarnej w Jaworzu. Akt przekazania i kluczyki do nowego pojazdu wręczyli strażakom bryg. Roman Marekwica - komendant miejski PSP w Bielsku-Białej oraz Anna Skotnicka-Nędzka - pełniąca funkcję wójta gminy Jaworze.
Całość obchodów uświetnił występ Orkiestry Dętej „Glorieta” z Ośrodka Promocji Gminy Jaworze oraz występ Zespołu Regionalnego „Jaworze”. Słowa napisane przez zmarłego wójta dra Radosława G. Ostałkiewicza, skierowane do strażaków OSP, zacytowała Anna Skotnicka-Nędzka: „Jesteście zawsze tam, gdzie Was potrzeba. Bez pytania. I to jest piękne! Jestem dumny, że mogę na Was liczyć. Półtora wieku Jaworze Was już ma, prosimy o co najmniej kolejne tyle. Uczcimy Wasz dostojny jubileusz podczas Jaworzańskiego Września”.
Nie zabrakło również podziękowań od zaproszonych gości. Minister Funduszy i Polityki Regionalnej Grzegorz Puda, wręczając sprzęt pożarniczy, życzył strażakom, aby był on używany jak najrzadziej. Stanisław Szwed, Wiceminister Rodziny i Polityki Społecznej, wskazał na oddanie strażaków służbie na rzecz bezpieczeństwa mieszkańców. Wicestarosta Bielski Andrzej Kamiński oraz radny Powiatu Bielskiego Jacek Czader, w imieniu Starosty Bielskiego Andrzeja Płonki, podziękowali strażakom za codzienną gotowość do niesienia pomocy wszystkim potrzebującym. Złożyli także podziękowania również rolnikom, sadownikom, ogrodnikom, hodowcom, pszczelarzom, przetwórcom za całoroczną pracę.
Z kolei senator Agnieszka Gorgoń-Komor, dziękując strażakom, zwróciła uwagę na własne doświadczenia z długoletniej pracy w zawodzie lekarza. Poseł Mirosława Nykiel zaznaczyła, że polski patriotyzm tkwi między innymi w ochotniczych strażach pożarnych i kołach gospodyń wiejskich. Podziękowała także za ich ciężką pracę i poświęcenie. Poseł Przemysław Koperski dziękował rolnikom i strażakom oraz wspomniał zeszłoroczny Jaworzański Wrzesień. Poseł Mirosław Suchoń zaznaczył, że przez 150 lat bezpieczeństwo mieszkańcom Jaworza zapewniała sztafeta pokoleń, która stworzyła wokół siebie społeczność. Podziękowania oraz życzenia złożyła także posłanka Małgorzata Pępek. Wójt Gminy Jasienica Janusz Pierzyna zaznaczył, że dobrze mówi się o służbie, determinacji, pomocy dla drugiego człowieka, jednak trudniej się to realizuje.
Na koniec uroczystości pełniąca funkcję wójta gminy Jaworze Anna Skotnicka-Nędzka podziękowała parlamentarzystom, samorządowcom oraz braci strażackiej za przybycie, częstując ich tradycyjnym kołoczem dożynkowym.
Po uroczystości jubileuszu 150-lecia OSP Jaworze przyszedł czas na koncerty. Licznie zgromadzoną widownię powitała : konferansjer Dorota Kohut oraz dyrektor Ośrodka Promocji Gminy Jaworze Jolanta Witkowska. Na scenie jaworzańskiego amfiteatru wystąpił zespół z Ukrainy, a po nim zespół „Retrospekcja Akustycznie”. Gwiazdą wieczoru była grupa „Redlin”, która porwała jaworzańską publiczność do zabawy. Po koncertach – tradycyjnie już – muzyka w wykonaniu „Eclipse Band” połączyła wszystkich w jedną, wielką tańczącą społeczność.
Uczestnicy gminnych dożynek mogli także skorzystać z bogatej oferty miasteczka gastronomicznego, stoisk rękodzielniczych, wyrobów regionalnych oraz innych licznych atrakcji.
XXXV Jaworzański Wrzesień to nie tylko okazja, by spotkać się i świętować swoje dziedzictwo rolnicze, ale także sposób na promowanie i zachowanie tradycyjnej kultury i obyczajów regionalnych. To ważny element kalendarza kulturalnego naszego regionu.
Wydarzenie, jakim jest Jaworzański Wrzesień planowane jest z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem i takie plany wspólnie z Ośrodkiem Promocji Gminy Jaworze były rozpoczęte przez zmarłego wójta Ostałkiewicza, a kontynuowane i realizowane przez Annę Skotnicką-Nędzkę.
„Wspaniała atmosfera, jaka była w niedzielę, to efekt pracy wielu osób, którym serdecznie dziękujemy. Chcielibyśmy wyrazić głęboką wdzięczność za ogromną pracę i zaangażowanie wszystkim organizacjom pozarządowym działającym na terenie Jaworza, radnym Rady Gminy Jaworze, księżom, służbie kościelnej, szkołom, przedszkolom, uczestnikom korowodu, rolnikom, harcerzom, pracownikom Urzędu Gminy Jaworze, pracownikom Ośrodka Promocji Gminy Jaworze, policji, służbom medycznym. Dziękujemy także niezastąpionej Dorocie Kohut, która prowadziła XXXV Jaworzański Wrzesień. Chcielibyśmy podziękować wszystkim gościom, którzy przyjęli nasze zaproszenie i wzięli udział w XXXV Jaworzańskim Wrześniu, połączonym z obchodami jubileuszu 150-lecia Ochotniczej Straży Pożarnej w Jaworzu. Obecność Państwa uczyniła tę uroczystość jeszcze bardziej wyjątkową i niezapomnianą. Dziękujemy każdemu, kto był i świętował razem z nami. To dla nas niezmiernie ważne, że mogliśmy bawić się i tworzyć piękne chwile z Jaworzanami i Jaworzankami oraz ich gośćmi. Wasza obecność sprawiła, że nasza społeczność jest jeszcze bardziej zjednoczona. Dziękujemy także za każde miłe słowo, każde gratulacje i otrzymane życzenia te złożone osobiście oraz listownie. Mamy nadzieję, że będziemy mieli okazję spotkać się ponownie na kolejnych uroczystościach i tworzyć razem nowe piękne chwile” – powiedziała Anna Skotnicka-Nędzka, pełniąca funkcję Wójta Gminy Jaworze.
Tekst: Ośrodek Promocji Gminy Jaworze, Urząd Gminy Jaworze
Fot.: Ośrodek Promocji Gminy Jaworze, Urząd Gminy Jaworze, L. Cykarski, M. Czyżewski