Absolutorium i wotum zaufania dla wójta gminy Jaworze

Na dzisiejszej sesji radni głosowali nad udzieleniem absolutorium z tytułu wykonania budżetu za 2022 rok oraz nad udzieleniem wotum zaufania dla wójta gminy Jaworze. Niestety… autor raportu oraz realizator zadań powierzonych przez Radę Gminy i wykonawca budżetu w 2022 roku nie mógł już zaprezentować owoców swojej pracy na czerwcowej sesji…

Głosowanie nad tymi dwoma uchwałami poprzedzone było zatwierdzeniem przez radę sprawozdania finansowego za 2022 rok wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu. Obie uchwały zostały przyjęte jednogłośnie – „za” podniosło rękę 14 obecnych na sesji radnych. Radni podjęli decyzję po zapoznaniu się ze sprawozdaniem z wykonania budżetu za 2022 rok, sprawozdaniem finansowym, opinią Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach oraz stanowiskiem Komisji Rewizyjnej.

„Chciałam podziękować za udzielone wójtowi absolutorium. Myślę, że wójt bardzo by się dziś cieszył, gdyby był tutaj z nami… Bardzo cenił i szanował sobie Państwa zdanie” – powiedziała Anna Skotnicka-Nędzka po podjęciu uchwał przez Radę Gminy.

Czerwcowa sesja Rady Gminy Jaworze była także okazją do prezentacji „Raportu o stanie Gminy Jaworze za 2022 rok”, którego autorem był zmarły wójt – dr Radosław G. Ostałkiewicz. Raport o stanie gminy to swoiste roczne podsumowanie tego, co działo się w Gminie i jak ona funkcjonowała w 2022 roku.

„Prezentujemy Państwu raport o stanie Gminy Jaworze za 2022 r., który jest podsumowaniem naszej pracy i dokonań w minionym roku. Raport ten jest również wyrazem wdzięczności i uznania dla wszystkich, którzy przyczynili się do rozwoju naszej Gminy: mieszkańców, radnych, pracowników urzędu i jednostek gminnych oraz partnerów społecznych i gospodarczych” – zachęcał we wstępie do lektury, jeszcze przed tragiczną śmiercią, wójt Ostałkiewicz.

„Rok 2022 był rokiem niezwykle trudnym i wymagającym. Pandemia COVID-19 nadal stanowiła poważne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. W związku z tym naszym priorytetem było zapewnienie bezpieczeństwa i wsparcia naszym mieszkańcom, zwłaszcza tym najbardziej potrzebującym. Jako wspólnota zdaliśmy egzamin dojrzałości udzielając wsparcia i pomocy pokrzywdzonym w wyniku wojny obywatelom Ukrainy, którzy znaleźli u nas schronienie” – pisał z uznaniem o naszej jaworzańskiej społeczności.

„W raporcie przedstawiono szereg działań i projektów, które realizowaliśmy w obszarach takich jak: ochrona zdrowia, pomoc społeczna, edukacja, kultura, sport, turystyka, gospodarka, ochrona środowiska czy infrastruktura. Możemy być dumni z osiągnięć naszych uczniów, skali zrealizowanych inwestycji, kwot pozyskanych środków inwestycyjnych oraz zakresu udzielonego wsparcia” – podsumowywał zmarły wójt.

Z raportem można zapoznać się na specjalnie przygotowanej stronie internetowej.

Jak wyglądał rok 2022 w liczbach?

Na 31 grudnia 2022 roku Gmina Jaworze na plan dochodów po zmianach w wysokości ok. 46,8 mln zł wykonała dochody w wysokości ponad 45,6 mln zł, co stanowi 97% planu. Pomimo nadal trwającej sytuacji epidemicznej w 2022 roku oraz wielu niespodziewanych czynników geopolitycznych i gospodarczych (wojna w Ukrainie, wysoki poziom inflacji), dochody bieżące wykonano na poziomie 98%.

Z kolei w zakresie wydatków, na 31 grudnia 2022 roku plan po zmianach kształtował się na poziomie ok. 53,7 mln zł, a jego wykonanie na pułapie blisko 48,2 mln zł, co stanowi niemal 90%. Wypracowano oszczędności w ciągu roku budżetowego oraz przesunięto część wydatków na lata następne.

Na koniec 2022 roku budżet Gminy Jaworze zamknął się deficytem budżetowym w kwocie 2,1 mln zł. Zakładano, że deficyt wyniesie 6,8 mln zł. Mniejszy aniżeli planowany deficyt budżetowy wynikał z oszczędności wypracowanych na wydatkach bieżących i majątkowych.

W 2022 roku, poziom spłat zobowiązań Gminy nie przekroczył poziomu określonego ustawą o finansach publicznych i nie stanowi zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki finansowej Gminy Jaworze.

Jak wyglądał rok 2022 w zakresie inwestycji i rozwoju Gminy?

Łączne wykonanie wydatków majątkowych Gminy Jaworze w 2022 r. wyniosło prawie 5,7 mln zł. Ponad 40% wydatków majątkowych w 2022 r. było skoncentrowanych na szeroko pojętej dziedzinie infrastruktury drogowej. Kolejnymi wiodącymi obszarami wydatków majątkowych były gospodarka mieszkaniowa (niemal 1/3 wydatków) oraz kultura fizyczna (blisko 12%).

Znaczącym przedsięwzięciem dla wielu mieszkańców i turystów korzystających z Parku Zdrojowego, tężni czy amfiteatru było wykonanie nowego parkingu. Wybudowano 59 miejsc parkingowych. Prace trwały w I połowie 2022 roku. Łączny koszty realizacji to ponad 450 tys. zł.

Nieco większe środki, bo 550 tys. zł, pochłonęła przebudowa ulicy Niecałej. Zadanie polegało na budowie chodnika dla pieszych wraz z wykonaniem odwodnienia. Długość nowo wybudowanego chodnika wynosi ponad 180 m. Roboty ukończono w połowie listopada 2022 r.

W innym rejonie Jaworza – przy ul. Południowej – przeprowadzono inwestycję polegającą na przebudowie drogi gminnej na odcinku od skrzyżowania z ul. Wapienicką do skrzyżowania z ul. Podgórską. W zakres robót wchodziło wykonanie korytowania na poboczu jezdni, wykonanie nowej nawierzchni bitumicznej, formowanie poboczy gruntowych. Modernizacja ul. Południowej obejmowała odcinek o długości 470 m. Prace pochłonęły 275 tys. zł i były prowadzone głównie w czasie wakacji.

Jesienią 2022 prace realizowano na ul. Średniej, graniczącej z Bielskiem-Białą. Modernizacja tej drogi skupiała się na wprowadzeniu wnioskowanych oddolnie innowacyjnych i ponadstandardowych rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. Za kwotę ponad 300 tys. zł dokonano montażu azyli wraz ze słupkami przeszkodowymi, zmieniono oznakowanie, wykonano wyniesione tarcze skrzyżowań oraz przebudowano fragment chodnika przy skrzyżowaniu z ul. Wapienicką.

W 2022 roku przeprowadzono także szereg innych, mniejszych inwestycji drogowych – przede wszystkim związanych z poprawą bezpieczeństwa oraz stanu nawierzchni i odwodnienia dróg. Roboty prowadzono m.in. przy ul. Widok, Pagórkowej, Zajęczej, Promienistej, Granicznej, Leszczynowej i innych.

Rok 2022 to także czas przygotowań do inwestycji, które zamierzamy przeprowadzić w kolejnych latach – trwały prace projektowe związane z przyszłą budową szlaku rekreacyjnego „Dawny Trakt” (projekt został dofinansowany w ramach Rządowego Funduszu Inicjatyw Lokalnych). Opracowywany jest także projekt chodnika przy ul. Cisowej w Jaworzu.

Jednak… nie samymi drogami Jaworze żyło. Znaczącą – bo opiewającą na kwotę blisko 770 tys. zł – pozycją w budżecie Gminy w 2022 roku było dokończenie prac związanych przebudową zabytkowego budynku „Trzydziestki”, czyli dawnego Domu Zdrojowego. W odnowionej przestrzeni siedzibę znalazło Centrum Usług Społecznościowych – Klub Seniora. Inwestycja wsparta została środkami zewnętrznymi pozyskanymi przez Gminę Jaworze z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego 2014-2020 (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego) – oś priorytetowa X, rewitalizacja oraz infrastruktura społeczna i zdrowotna.

Ważną pozycją w budżecie Gminy w 2022 roku była modernizacja boiska sportowego „Orlik” – na ten cel przeznaczono ponad 450 tys. zł. Każdy, kto miał okazję skorzystać z wyremontowanego kompleksu sportowego mógł dostrzec ogromną zmianę. Inwestycja polegała przede wszystkim na wymianie nawierzchni z trawy syntetycznej (na boisku do piłki nożnej) oraz zmianie oświetlenia na energooszczędne typu LED. W ramach prac zamontowano także nowe bramki piłkarskie. Roboty przeprowadzono w okresie sierpień – wrzesień 2022 r. Celem inwestycji była poprawa bezpieczeństwa i komfortu użytkowników obiektu sportowego, jak również podniesienie walorów użytkowych i estetycznych oraz ograniczenie kosztów eksploatacji. Boisko piłkarskie z racji na długi okres wykorzystywania i mocne obciążenie użytkowe było w znacznym stopniu zużyte. Nawierzchnia z trawy syntetycznej oraz bramki piłkarskie nie zapewniały już bezpieczeństwa i podstawowych parametrów użytkowych. Dodatkowo w zakresie sportu, za kwotę blisko 60 tys. zł zmodernizowano i doposażono wiatę oraz pomieszczenia socjalne kompleksu sportowego przy ul. Koralowej w Jaworzu.

Znaczące kwoty Gmina Jaworze skierowała na prace budowlane w budynkach oświatowych – łącznie wydatki w tym zakresie stanowiły ponad 420 tys. zł. Największą pozycją w budżecie był zakup dźwigu towarowego dla budynku Przedszkola nr 2 – pozwalającego na usprawnienie procesu wydawania posiłków najmłodszym jaworzanom. Nowe oblicze zyskał także ogród przedszkolny. W ramach inwestycji z zakresu oświaty i wychowania wykonano także modernizację budynku Szkoły Podstawowej nr 1 w Jaworzu, ustawiono wiatę zacieniającą miejsce odpoczynku uczniów na boisku szkolnym oraz wykonano podjazd dla uczniów niepełnosprawnych. Dla Przedszkola nr 1 z kolei zakupiono monitor interaktywny. Także z myślą o tych najmłodszych – ale również nie zapominając o ich rodzicach – na terenie Jaworza przeprowadzono modernizacje placów zabaw. Na ten cel wydatkowano w 2022 roku ponad 104 tys. zł.

Jak wypadamy na tle innych?

Ocena stanu Gminy na tle jednostek o podobnej charakterystyce może zostać określona jako dobra, bowiem w większości analizowanych obszarów Jaworze osiągnęło sprzyjającą bądź bardzo sprzyjającą pozycję w porównaniu do gmin o podobnych uwarunkowaniach rozwoju. W aspektach gospodarczych oraz edukacyjnych Gmina Jaworze jest jedną z najlepszych jednostek spośród analizowanych. Nasza Gmina, w analizach przedstawionych w „Raporcie o stanie Gminy”, zestawiana jest ze 130 gminami wiejskimi, leżącymi wokół ośrodków regionalnych. Do grupy porównawczej naszej Gminy, z obszaru województwa śląskiego, należą m.in. gminy z powiatu bielskiego: Bestwina, Jasienica, Kozy, Porąbka, Wilkowice.

Z punktu widzenia oceny demograficznej Gminy należy wskazać, że na tle jednostek należących do grupy porównawczej nastąpiła korzystna zmiana w zakresie struktury demograficznej mieszkańców, mierzona m.in. wskaźnikiem zastępowalności pokoleń na rynku pracy czy liczbą mieszkańców w wieku poprodukcyjnym. Na poziomie zbliżonym do średniej kształtuje się wskaźnik przyrostu naturalnego.

Pod względem aktywności gospodarczej sytuację Gminy Jaworze należy ocenić jako bardzo dobrą. Jak wynika z analizy, w przypadku takich wskaźników, jak wpływy z podatków PIT i CIT, czy struktura własnościowa przedsiębiorstw, sytuacja Gminy jest bardzo sprzyjająca i lepsza niż w przypadku zdecydowanej większości gmin z grupy porównawczej. Gmina Jaworze jest liderem pod względem wpływów z podatków PIT i CIT, aktywności gospodarczej mieszkańców oraz wpisów do REGON. Wskazać należy najwyższe dochody z PIT na mieszkańca w stosunku do podobnych gmin.

Biorąc pod uwagę obszar związany z finansami, należy wskazać, że nasza Gmina, na tle porównywanych jednostek samorządowych realizuje zoptymalizowaną politykę wydatkową. Świadczy o tym sprzyjająca sytuacja w zakresie wskaźnika wydatków bieżących na mieszkańca. Z analizy wynika, że średnia wysokość nadwyżki operacyjnej, kalkulowana w oparciu o wykonanie budżetów z trzech poprzednich lat, wynosi ponad 11%. Przyjmuje się, że jednostka o stabilnej i bezpiecznej sytuacji finansowej powinna generować nadwyżkę operacyjną na poziomie 5-8% dochodów.

Wskaźnikiem będącym w bardzo sprzyjającej sytuacji w odniesieniu do innych gmin jest rentowność systemu gospodarki odpadami, która wynosi prawie 83% (średnia z lat 2020-2022). Świadczy to pozytywnie o gospodarce komunalnej prowadzonej na terenie Gminy Jaworze.

Powodem do zadowolenia jest także bardzo dobra pozycja edukacji w Jaworzu w zestawieniu z innymi gminami z grupy porównawczej. W 2022 r. nastąpiły korzystne zmiany w Gminie w zakresie liczebności oddziałów w szkołach oraz w zakresie wskaźnika efektywności zatrudniania nauczycieli. W analizowanym roku zatrudnienie kadry pedagogicznej w szkołach było dostosowane do potrzeb i liczby uczniów. Wskaźniki te potwierdzają dobrą organizację systemu nauczania. W zakresie finansowania oświaty wskazać należy też na wzrost wydatków bieżących, jaki nastąpił w 2022 r.

Co bardzo istotne, na tle gmin o podobnych parametrach Gminę Jaworze wyróżnia bardzo sprzyjająca sytuacja dotycząca dotacji dla organizacji pożytku publicznego oraz odsetek osób korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej. Świadczy to o poprawie sytuacji materialnej mieszkańców gminy. Na terenie Gminy funkcjonuje ponad 30 organizacji z tzw. III sektora (stowarzyszenia, fundacje, kluby sportowe i inne). W 2022 r. przyznano ponad 730 tys. zł na realizację zadań publicznych tego typu organizacjom. Dzięki tak szerokiemu finansowaniu organizacji pozarządowych w naszej Gminie, możliwe jest realizowanie wielu ciekawych i atrakcyjnych przedsięwzięć na rzecz i z aktywnym udziałem mieszkańców.